Jarig

December staat bij mij helemaal in het teken van verjaardagen. Eerst de verjaardag van Sint-Nicolaas natuurlijk, daarna die van mijzelf en zo’n anderhalve week later de verjaardag van Jezus van Nazareth, ook al zo’n oude bekende. Twee van die verjaardagen hebben hun eigen soundtrack en die heb ik hier al vaker aan bod laten komen. Dus dan blijft er voor de dag dat ik jarig ben een apart rijtje platen in mijn kast over. Ik zou dan natuurlijk constant mijn favoriete muziek kunnen draaien maar op een verjaardag hoor je naar verjaardagsplaten te luisteren.

De verjaardagsplaten in mijn kast zijn in twee groepen in te delen. Eén stapeltje platen staat vol met kinderliedjes om een verjaardagsfeestje een beetje op te vrolijken. Het andere stapeltje zijn singletjes waarop de jarige wordt toegezongen en zijn of haar naam een paar keer wordt genoemd.

Een van de vele zinloze uitdagingen in mijn leven is om van iedere letter uit het alfabet een verjaardagssingletje uit de tweede categorie te bemachtigen.
Ik heb er pas vijf, de letters A, J, M, P en Y zijn inmiddels afgetikt. Nog eenentwintig te gaan dus maar ik doe er niet heel erg mijn best voor om ze allemaal te krijgen. Mijn eigen naam ben ik trouwens ook nog niet tegengekomen al heb ik die inmiddels wel op CD, want daar leent dat medium zich ook goed voor.

Ieder plaatje bevat hetzelfde deuntje, alleen de naam wordt telkens aangepast. Die naam moet dan wel binnen de gestelde tijd uit te spreken zijn, dus mocht u toevallig Jan-Jaap-Karel of Marie-Antoinette heten dan ben ik bang dat u lang zult moeten zoeken naar uw eigen verjaardagssingletje. Het gaat hier om kartonnen plaatjes die je in een envelop naar de jarige kon opsturen. Opmerkelijk genoeg zijn drie van mijn singletjes verstuurd in 1985, het jaar waarin overigens ook de eerste volledig digitale CD verscheen. Eén van de overige twee plaatjes is verstuurd in 1994, de tijd dat de CD ouderwets vinyl al helemaal verdrongen had.

Naast deze singletjes waarop je persoonlijk wordt toegezongen zijn er ook nog andere kartonnen verjaardagsplaatjes gemaakt die je de jarige kon toesturen. Het deuntje op die plaatjes begint me al vrij snel te irriteren maar als ik het eenmaal heb gehoord krijg ik het de rest van de dag niet meer uit mijn hoofd, dus u bent gewaarschuwd.

Dat irriteren geldt trouwens ook voor de meeste andere verjaardagsplaten in mijn kast. Ze staan vol met ‘gewone’ kinderliedjes maar omdat het thema ‘verjaardag’ is, staat er meestal wel een versie van ‘Lang zal hij leven’, ‘Hij leve hoog’ of ‘Er is er één jarig’ op.
De meeste van deze platen hou ik wel eventjes vol maar er is er één bij die me dwingt om hem af te zetten. De LP van Kinderkoor De Hazehartjes gaat bij mij door merg en been. De ondertitel luidt ‘De grote verjaardagsfeestplaat’ maar mijn feestje zou aardig bedorven zijn als ik alle zesenveertig liedjes zou moeten aanhoren. De kinderen zingen vals en de teksten zijn veelal onverstaanbaar. Het klinkt alsof een ongeoefend kinderkoor in een grote lege zaal is neergezet waarbij, onder begeleiding van een orkestje, alles in één take is opgenomen zonder dat iemand zich ook maar een beetje bekommert heeft over de opnametechniek.

Gelukkig kan ik altijd nog Happy Birthday opzetten, een Canadese plaat uit – vermoedelijk – de jaren 50. Ik verlang wel vaker terug naar een tijd die ik nooit gekend kan hebben omdat ik er simpelweg te jong voor ben. De plaat roept heerlijke nostalgische gevoelens op maar ze zijn nergens op gebaseerd. Ik ben opgegroeid in de jaren 70 en heb nooit in Canada gewoond. Toch kan ik bij zo’n plaat heerlijk wegdromen. Het zal wel met mijn leeftijd te maken hebben…
Mocht u binnenkort of ergens in het nieuwe jaar ook jarig zijn: “gezondheid, en nog vele jaren!”

Sinterklaas 2

Een jaar geleden schreef ik ook al over mijn Sinterklaasplaten. Toen had ik het vooral over het nogal belabberde uiterlijk van Sinterklaas en zijn Zwarte Pieten op de platenhoezen. Bij getekende hoesjes is dat natuurlijk een heel ander verhaal maar die vind ik dan ook lang niet zo leuk. Ik had me voorgenomen alleen nog maar Sinterklaasplaten te kopen met een gefotografeerde platenhoes maar ik ken mezelf en ik weet dus nu al dat dat toch niet gaat lukken… Een aparte categorie tussen mijn St. Nicolaasplaten vormt de afdeling reclameplaatjes. Ik heb ze gewoon bij de kringloop of op een tweedehandsmarkt gevonden maar vroeger moest je ze bij elkaar sparen door het kopen van een nieuwe winterjas of een paar blikken soep, om maar eens wat te noemen…

Jammer genoeg staat er alleen op de hoesjes te lezen dat het om reclame gaat.
Ik zou het allemaal nog fantastischer vinden als de Goedheiligman je persoonlijk op de plaat zou vertellen waar je het beste je sokken kunt kopen of met welk merk wasmiddel je de kleur van je tabbert toch zo mooi houdt.
Welke schoensmeer gebruikt Pietermanknecht en waar verkopen ze het beste stro voor het paard? Nee, niks van dat alles! Het enige dat je hoort zijn hoge kinderstemmetjes die de alom bekende Sinterklaasliedjes vertolken.

U zult het dus met wat aanbevelingen op de hoesjes moeten doen, maar ook daarop blijft de reclame beperkt tot het vermelden van een merknaam. Alleen bij het prachtig geïllustreerde flexi-singletje van de Gruyter valt wat reclame te bespeuren. In kleine lettertjes staat op de achterkant van het hoesje vermeld dat het plaatje gratis te verkrijgen is bij twee pakken Trexop. Bovendien valt er op het hoesje te lezen dat St. Nicolaas de kinderen maar één maal per jaar verrast, terwijl meneer de Gruyter dat iedere week doet. Eigenlijk probeert hij ons dus duidelijk te maken dat je aan hem veel meer hebt dan aan Sinterklaas, die de kinderen uiteindelijk maar drie weken per jaar verwent.

Het plaatje van Van Uffelen kleding uit Delft lijkt ook maar een gewoon plaatje met de bekende Sint Nicolaasliedjes erop, al eindigt het singletje met een deuntje dat speciaal voor dit doel geschreven lijkt te zijn. Het lied ‘Welterusten Sinterklaas’ eindigt met de regels: ‘Ik mag niet om cadeautjes vragen, maar ik weet waar u altijd zult slagen. Want de naam van die firma staat op de hoes van deze plaat’. En inderdaad, de naam en het adres staan op de hoes vermeld. Ik zag ooit een foto van exact hetzelfde plaatje, alleen stond er toen een andere firmanaam. Vermoedelijk zijn ze in grote oplagen uitgebracht en kon je als winkelier een aantal exemplaren met je eigen naam erop bestellen.

Ik eindig met een reclamesingletje van Heinz Kindervoeding dat eigenlijk maar weinig met Sinterklaas te maken heeft. Alleen op het hoesje herkennen we de Goedheiligman, maar op het plaatje zelf vertelt Remco Campert een aantal ‘fabels voor dokters’. Vermoedelijk werd het rond Sint Nicolaas door de familie Heinz weggegeven aan huisartsen want er zit een soort Sinterklaasrijm bij waarin wat tekst en uitleg gegeven wordt. Het gedicht eindigt met de woorden: ‘Achterin dit kleine boekje, wilde Sint Vivaldi doen. We doen meteen wat uit ‘t doekje, Sinterklaas heet Heinz en geen kapoen!’

Ik hou het toch gewoon het liefste bij wat uitgekauwde Sinterklaasliedjes met een paar vals zingende kinderen en slecht acterende Sinterklazen en Zwarte Pieten. Niet alles in het leven hoeft perfect te zijn!

Rouw

Ruim ‘n week, geleden, precies één dag na Allerzielen, overleed mijn grootmoeder op 86-jarige leeftijd. Ze was een geboren en getogen Tilbugse maar woonde het grootste deel van haar leven in Loon op Zand.

In mijn platenkast staat welgeteld één singletje dat hiermee in verband gebracht kan worden. Het is een soort van bidprentje in audiovorm. Hoewel ik al jaren langs vlooienmarkten en tweedehands-platenzaken struin ben ik zoiets nog nooit eerder tegengekomen.

En dat is eigenlijk best opmerkelijk te noemen. Er zijn zoveel momenten aangegrepen om iets op vinyl uit te brengen. Geboortes, verhuizingen, verjaardagen of jubilea. Je kunt het haast zo gek niet bedenken of het werd wel op plaat gezet. Maar rouwsingles zijn er, voor zover ik weet althans, nooit veel gemaakt. Althans niet in de vorm die ik in mijn kastje heb staan.

Het plaatje is een opname van twee muziekstukken die werden gespeeld tijdens de afscheidsdienst van ene Jan. Om privacy redenen zal ik maar niet te diep op de materie ingaan, maar duidelijk is wel dat Jan bij een reclamebureau in het zuiden des lands werkte. Wellicht dat daarom ook de middelen voorhanden waren om een plaatje op te nemen tijdens de uitvaartmis. Uit de tekst op het hoesje valt op te maken dat de aanwezigen na het afscheid het plaatje mee naar huis kregen als herinnering. Best mooi eigenlijk, al kan ik me moeilijk voorstellen dat het singletje daarna nog vaak gedraaid zal zijn. De muziek is lang niet zo beroerd als je misschien zou verwachten, maar vrolijk word je er ook niet van.

Ik vraag me af of ik een opname van mijn eigen afscheidsdienst zou willen hebben? En wat moet daar dan opstaan? Een ‘Best of’ CD samenstellen zal nog een hele klus gaan worden maar gelukkig ben ik voorlopig nog niet van plan om er uit te stappen. Er zijn simpelweg nog te veel leuke oude platen te ontdekken, dus ik heb mijn tijd hier nog hard nodig!

Kredietcrisis

Door zorgen over de kredietcrisis op de financiële markten en dalende aandelenmarkten smelt het vertrouwen van Nederlanders in de economie als sneeuw voor de zon. Veel mensen zien de toekomst op economisch gebied dan ook somber in. En dát heeft weer tot gevolg dat consumenten het wat rustiger aan doen als het gaat om grote aankopen. Gelukkig kan ik in tijden van financiële nood altijd nog teruggrijpen op mijn platenkast waar altijd wel iets te vinden is om mijn persoonlijke crisis te boven te komen. Nu het vertrouwen van mensen in banken op een laag pitje staat lijkt het me goed u mee te nemen naar een tijd waarin ze nog gewoon kadootjes weggaven om potentiële spaarders aan zich te binden.

En met die kadootjes bedoel ik uiteraard singles of LP’s die u er toe moesten bewegen toch vooral een rekening te openen of wat extra geld te storten. Waarom er tegenwoordig niks meer wordt weggeven is voor mij onduidelijk; ik zou waarschijnlijk zo wat geld storten als ik wist dat ik er een CD-tje bij kado kreeg, zéker als die speciaal voor de betreffende bank was gemaakt! Hoewel ik moet toegeven dat niet ieder reclameplaatje van een bank een prijs verdient. De beroerdste wat dat betreft is het singletje van de Spaarbank voor Amsterdam waarop de groep The Heavy Dwarfs twee liedjes mag vertolken. Alleen het liedje Joanna op de b-kant heeft met sparen te maken zoals blijkt uit de tekst. Kort samengevat komt die er op neer dat de zanger van het lied voor altijd bij zijn liefje blijft nadat ze samen háár spaarrekening hebben leeggeplunderd. De tekst is weliswaar grappig maar de muziek is dat allesbehalve…

Nee, dan vind ik het singletje van de ABN bank alweer wat beter. De muziek is van Ekseption, die zich wel vaker voor reclamedoeleinden liet gebruiken en het plaatje was dit keer niet bedoeld om mensen te interesseren voor een spaarrekening maar voor een baan bij de desbetreffende bank. Op de achterkant staat vermeld wat werken bij de ABN zo aantrekkelijk maakt en als ik dat zo lees begrijp ik wel waarom die bank uiteindelijk in de problemen is gekomen. Ze lijken meer geld weg te geven aan hun eigen personeel dan dat ze van spaarders binnenkrijgen!

De Dizzy Man’s Band nam een flexiplaatje op voor de Amro bank met als titel ‘There’s music in money’. Het gaat er vrolijk aan toe en dat is iets dat we wel kunnen gebruiken in deze tijden van doemdenken. Als banken dit soort liedjes weer eens zouden weggeven dan zou die hele crisis misschien wel binnen de korste keren zijn opgelost. Het ene na het andere plaatje doet al mijn pessimisme verdwijnen als was het spaargeld op een IJslandse bank.

En als zelfs déze plaatjes niet meer helpen om weer wat optimistischer te worden dan kunnen we altijd nog onze nationale komiek André van Duin laten opdraven. Hij nam een hele LP op met sketches en liedjes voor de Postgiro. Het is allemaal te melig en te flauw voor woorden maar dat is iets wat we op dit moment wel een beetje kunnen gebruiken. Uw geld bent u waarschijnlijk voor altijd kwijt maar in ruil daarvoor heeft u wel weer eens lekker kunnen lachen!

Cursus

Ondanks een ‘nee-nee-sticker’ wordt onze brievenbus de laatste weken overspoeld met reclame voor het nieuwe cursusaanbod. Allerhande opleidingscentra, dubieuze yogaleraren en hobbyclubjes komen met flyers of brochures aanzetten waarin verteld wordt wat er het komende seizoen aan cursussen gevolgd kan worden. Het gevolg hiervan is dat mijn vrouw zich heeft ingeschreven voor een cursus buikdansen.

Die moeite had ze zich kunnen besparen als ze eens rustig de tijd had genomen om een beetje rond te snuffelen in mijn platenkast. Dan was ze vast de grammofoonplaat ‘How to belly dance for your friends and husband’ tegengekomen. Ik vind het wel een beetje eigenaardig dat de echtgenoot op de tweede plaats komt. Blijkbaar was het vroeger gebruikelijk dat je eerst bij je vrienden je kunsten ging vertonen om daarna je man nog eens te verrassen met een fraai staaltje buikdansgeweld.

Naast de buikdanscursus bezit ik nog wat cursussen op LP of single waarvoor je de deur dus niet meer uithoeft. In een eerdere column schreef ik al over taalcursussen, platen die de bedoeling hebben je een andere taal te leren spreken. Ik twijfelde over de werking van de LP’s en dat doe ik uiteraard ook nu weer. Ik kan me namelijk niet voorstellen dat je echt goed leert buikdansen, typen, of jezelf hypnotiseren door het luisteren naar een grammofoonplaat maar je weet het natuurlijk nooit. Dat is ook de reden dat ik de zelfhypnosecursus niet aan u laat horen, bang als ik ben om mensen in de problemen te brengen. Het kostte mij veel moeite om wakker te blijven bij het beluisteren van de plaat dus je zou kunnen zeggen dat de hypnose min of meer geslaagd was. Al weet ik niet of ik er eigenlijk ooit nog wel uit ontwaakt ben!

De meest achterhaalde cursus in het tijdperk van chatten en mobiele telefonie is de LP ‘Hoe bedien ik de 27 MC’. In de tijd dat de plaat werd uitgebracht, 1980, was het echter een handig hulpmiddel om een beetje je weg te vinden in de warrige wereld van ‘het bakkie’ en het bedienen van zo’n apparaat. Op het hoogtepunt van de rage leek iedereen wel zo’n ding in huis te hebben en de plaat was dan ook vooral bedoeld om nieuwkomers op de 27 MC-band wegwijs in de ether te maken. Wánt, zoals te lezen valt op de hoes, “Laten wij er gezamenlijk voor zorgen dat het geen puinhoop wordt, dat verpest alleen de hobby van vele duizenden mensen.”

Aan alle yoga en ontspaningscursussen in mijn platenkast zou ik wel een hele column kunnen wijden, ware het niet dat ze zo enorm saai zijn. De docenten op de platen doen hun werk echter bijzonder goed, ik raak er daadwerkelijk ontspannen van. Maar dat zou waarschijnlijk ook gebeuren als ze het weer zouden voorspellen of de files oplezen.

Nee dan de typelessen op de LP ‘Hear how to touch type’. De docent legt met staccato stem uit hoe de cursus in zijn werk gaat. Op bijna militaristische wijze dreunt hij de spelregels op hoewel de tekst op de hoes ‘it’s fun to listen and learn’ vermeldt.

Bij het draaien van deze platen vraag ik me altijd af of mensen werkelijk gingen zitten oefenen bij het beluisteren ervan of dat ze, net als ik, de platen alleen maar kochten uit nieuwsgierigheid. Zou iemand werkelijk gedacht hebben dat hij van zijn verlegenheid af zou komen door het luisteren naar de cursus Assertiviteit. Zou hij of zij werkelijk geoefend hebben en gesprekjes hebben gevoerd met de platenspeler?
Ik betwijfel het ten zeerste. Ik denk dat degenen die dit kochten wisten dat er ooit een gek zou rondlopen die hier geld voor ging neertellen. Al hadden ze misschien verwacht er wat meer aan te verdienen. Misschien moet ik eens een cursus gaan volgen om van mijn platenverzamelverslaving af te komen. Gek eigenlijk, dat ze dáárover nog nooit een plaat hebben gemaakt!

Goede voornemens

De vakanties zitten er overal in Nederland nu écht op en dat betekent dat iedereen met frisse moed weer aan het werk is. Uit een recent onderzoek onder mensen die net terug waren van hun vakantie kwam een lijst met goede voornemens naar voren waarmee ‘de Nederlander’ weer uitgerust aan de slag wil gaan. Bovenaan is verrassend geëindigd ‘meer lezen’. Twee andere voornemens die hoog scoorden waren ‘meer of vaker sex’ en ‘vaker exotisch eten’.
Dat was voor mij reden om eens in mijn platenkast te duiken en te kijken of ik op de één of andere manier voor u een muzikale of illustratieve achtergrond zou kunnen verzorgen bij dit toch wat curieuze lijstje van goede voornemens. Grammofoonplaten over sex heb ik al vaker later horen in deze rubriek maar LP’s of singles over lezen, exotisch eten of een combinatie van die drie...?

De eerste plaat die me te binnen schoot was de LP ‘Music for reading’. De titel zegt eigenlijk alles wel; de muziek op deze plaat is ook écht alleen maar aan te horen als je er niet naar hoeft te luisteren. Terwijl u een goed boek leest kan deze muziek de minste schade aanrichten, daar is hij dan ook speciaal voor gemaakt. Volgens de makers versterkt deze muziek het plezier dat lezen brengt dus dit is de perfecte LP om in de achtergrond aan te hebben staan. Het leuke is dat u dat nu meteen even kunt testen terwijl u verder leest. De ergernis die ik had om de plaat voor u te digitaliseren zullen we voor het gemak dan maar even vergeten!

Een andere stimulans bij het verwezenlijken van uw eerste goede voornemen komt van kabaretier (inderdaad met een k) Robert Kreis die een flexisingletje volzong voor de Openbare Bibliotheek. De vlotte titel van het liedje ‘Ga toch mee naar die hippe, hippe leeszaal’ verraadt al een beetje dat het plaatje ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw gemaakt moet zijn. Op de b-kant staat het lied ‘Wordt toch lid’ wat al weer een stuk dwingender klinkt.

Het singletje uit 1968 met de titel ‘Wat zien ik…’ brengt ons automatisch bij dat andere goede voornemen, namelijk meer sex. Het plaatje bevat ‘ontboezemingen van een vrouw uit het Amsterdamse’leven’ naar het boek van Albert Mol. Een boek dus over ‘naar de hoeren gaan’; ziedaar uw ideale goede voornemen in slechts één grammofoonplaatje; meer lezen én meer sex! Nu ik toch bezig ben neem ik nummer drie uit de lijst ook meteen even mee. De LP heeft de titel ‘De chinees doet veel meer met vlees’ Die naam had trouwens ook niet misstaan als ondertitel bij de Olympische Spelen dit jaar, maar dat terzijde. Exotisch eten met een vleugje sex dus, als je de fraaie hoesillustratie en de ietwat pikante titel tenminste moet geloven. Met boeken heeft het overigens weinig te maken tenzij u zo weinig leest dat u een menukaart al een boek vindt. Die menukaart vinden we ook weer terug bij Max Tailleur met de LP ‘Wat sex je menu’. Leuke woordspeling, mooie hoes en ook hier weer sex in combinatie met pikant – dus exotisch – eten. Van exact hetzelfde kaliber is de plaat van Tony Bell met de titel ‘Pikant hé!’ Ver gezocht allemaal zult u zeggen, maar ik vond het wel een goeie opwarmer voor weer een jaartje hard werken en zo kan ik ook eens wat platenhoezen laten zien die anders niet zo snel de revu zouden passeren!

Als afsluiter nog een plaat die van ieder onderdeel uit de lijst wel een fragmentje bevat. De LP heet ‘Waanzinnige wijsjes’, komt uit 1983 en staat vol met muziekjes waarin ‘geluiden’ zijn verwerkt. De titels van de nummers verraden een beetje wat die geluiden zoal zijn: ‘Wip Wals’, ‘Ruk Reggae’, Bef Bolero’, ‘Pijp Paso-doble’ en ‘Vinger Voxtrot’. En om weer even naar exotisch eten te gaan: ‘Scheten Sja-sja-sja, ‘Boeren Bayon’, ‘Rochel Rumba’ en ‘Kots Kalipso’.
En wat heeft dat dan te maken met ‘meer lezen’ zult u zeggen. Welnu, ik heb de namen van de liedjes meerdere keren moeten lezen om te geloven dat het er écht stond! Ik verzin ze niet, ze heten écht zo: ‘Pis Polka’, ‘Kietel Kan-kan’, ‘Toilet Tango’…

Rookverbod

De Nederlandse uitgaansgelegenheden zijn nu bijna een maand rookvrij en dat leek mij een gepaste reden om eens lekker nostalgisch terug te blikken op die goeie ouwe tijd toen je nog met een gerust hart een sigaret kon opsteken in een volle kroeg. De hele overgang naar een rookvrije horeca is trouwens succesvol verlopen en een bijkomend verschijnsel is dat een hoop rokers in het verbod een aanleiding zagen om maar helemaal te stoppen met hun dure verslaving. Over verslaving gesproken; in mijn platenkast staan een paar singles die het aansteken van een sigaret juist aanmoedigen. Het zijn stuk voor stuk grammofoonplaatjes die sigarettenfabrikanten vroeger uitbrachten om hún merk aan te prijzen. Af en toe levert dat geweldige liedjes op zoals het singletje van Caballero waarop Het Leedy Trio de sigaret aanprijst met de woorden: “Rook een heerlijk sigaretje en geniet een ogenblik, och je zorgen gaan er niet van weg maar toch ben je weer in je schik”.

Uit dezelfde sigarettenfabriek komt het merk El Paso. Geen kans bleef onbenut om de nieuwe sigaret te introduceren zoals we kunnen horen op een singletje uit 1967. De plaat bevat een complete toespraak van de directeur van de fabriek om de introductie extra kracht bij te zetten. Overigens was diezelfde directeur, Klijn genaamd, medeverantwoordelijk voor een marketingstunt van het merk Caballero waardoor het marktaandeel steeg van zo’n 4% naar 36%, wat een absoluut record werd genoemd. Het hele verhaal is terug te vinden via www.paulmertz.nl/toen/caballero.html.

Er werd vroeger uiteraard niet alleen reclame voor sigaretten gemaakt, ook sigaren werden aangeprezen via de grammofoonplaat. In een vorige column schreef ik al over het kartonnen reclameplaatje van de sigarenfabrikanten van Nederland. Hierop krijgen we de boodschap dat roken, in dit geval van een sigaar, je leven ‘aroma’ geeft en dat je daarom nooit ‘de sigaar’ bent. Heerlijk, dat spelen met woorden!

Als u tot die groep van ex-rokers behoort die per 1 juli gestopt is en na al dit moois weer twijfelt of het écht wel zo verstandig was om te stoppen, dan kan het plaatje Hip Tune ’67 u wellicht nog over de streep trekken.
Het singletje werd uitgegeven in het kader van de ‘Aktie Niet Roken’ en was bedoeld om vooral ‘hippe jonge mensen’ van het roken af te krijgen.
Of het veel geholpen heeft weet ik niet maar curieus is het wel. Op het flexiplaatje staan twee liedjes, uitgevoerd door een beatbandje en ze eindigen allebei met een waarschuwende boodschap.
Een vriendelijke man vertelt ‘de jongelui’ dat wetenschappelijk bewezen is dat roken écht heel slecht voor je is. Volgens hem was dat tot twintig jaar geleden nog onbekend en dat klopt ongeveer wel want ik las in een artikel dat in 1955 pas bewezen werd dat er een verband bestaat tussen roken en kanker. Maar destijds vond men de voordelen echter nog ruimschoots opwegen tegen de nadelen van roken. “Aangezien voor vele mensen het roken tot een van de geneugten van het dagelijkse leven behoort, in een tijd, die overigens vaak weinig reden tot plezier geeft, geloven we niet, dat het juist is een weinig schuldig genoegen als het weinig of met mate roken ook nog te doen verdwijnen” zo valt er te lezen.
Een tijd die weinig reden tot plezier geeft? Dat viel allemaal nog wel mee in 1955 zou ik denken. Benzine was nog betaalbaar, de poolkap nog niet gesmolten, commerciële televisie moest nog geboren worden en bovendien mocht je overal ongemoeid een sigaret opsteken! Wat nou weinig plezier?

Ik las trouwens dat er nog steeds een klein groepje kroegbazen is overgebleven dat zich op alle mogelijke creatieve manieren verzet tegen het rookverbod dus er is nog hoop voor de verstokte rokende kroegloper. Mij maakt het allemaal niet uit, ik rook al jaren niet meer en in de kroeg kom ik nog maar zelden. Ik krijg het alleen nog benauwd als ik aan al die platen denk die er ooit over roken gemaakt zijn en die ik waarschijnlijk nooit meer allemaal zal horen. Dáár zou de regering eens iets aan moeten doen!

Vrachtwagenchauffeurs

In mijn vorige columnpje schreef ik al over de hoge prijs voor een litertje benzine bij de pomp, maar ook de prijs voor diesel is de pan uitgerezen. Een paar weken geleden was dat reden voor een aantal buitenlandse vrachtwagenchauffeurs om blokkades op te werpen. Daarbij kwam zelfs een Portugese chauffeur om het leven toen hij een collega probeerde te verhinderen om door te rijden.

Dat het vak van vrachtwagenchauffeur niet over rozen gaat hoeft geen geheim te zijn, getuige de vele liedjes over het zware truckersleven. In mijn platenkast heb ik een aantal LP’s en singles die kwa tekst aan duidelijkheid niks te wensen overlaten.

De ellende begint al met Johnny Hoes en de Zangeres Zonder Naam die in het liedje met de toepasselijke titel ‘De vrachtwagenchauffeur’ de negatieve kanten van het vak nog maar eens benadrukken. Eenzaam en alleen lange uren achter elkaar door de donkere nacht voortrazen, ver weg van huis, haard, moeder en kind en het gevaar ligt altijd op de loer. Maar, zo verzekeren Johnny en Mary ons, de trucker ziet zijn arbeid niet als sleur, het is zijn plicht, hij is immers chauffeur!

Op de LP Truck Stop Special komen we tussen allerlei ‘truckerklassiekers’ ook ene Sonja tegen die eigenlijk dezelfde nadelen van het leven van een truckchauffeur aanhaalt in het opnieuw toepasselijke ‘Hij is ‘n truckchaufeur’. Valt er dan werkelijk helemaal niks positiefs over het vak te melden?
Nou als het aan de vertolkers van truckersliedjes ligt in ieder geval niet veel.
Het is een en al ellende en rampspoed en daar komt nu dus ook nog die ellendig hoge dieselprijs bij!

Maar gelukkig komt de zanger van Red Sovine met wat bemoedigende woorden aanzetten.
Truckchauffeurs zijn wat hem betreft de beste, meest gemanierde en veiligste weggebruikers die er rondrijden. Ze zijn niet alleen de eersten die komen assisteren als je onverhoopt in de problemen raakt, maar ze helpen je ook uit de brand met kleine dingen zoals het geven van lichtsignalen! De man gaat zelfs zover dat hij er een gebed aan heeft gewijd dat hij kreeg toegestuurd van een trucker die het op zijn beurt gevonden had in, hoe verrassend, een truckerscafé.

De bekendste Nederlandse zanger in het truckersgenre is natuurlijk Henk Wijngaard die vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw talloze hits scoorde met zijn nederlandstalige liedjes over vrachtwagenchauffeurs. Het werkte natuurlijk in zijn voordeel dat hij zelf trucker van beroep was en dus wist waar hij het over had. Liedjes met titels als ‘Ik Heb M'n Wagen Volgeladen’, ‘Nachtrijders’, ‘Kilometervreters’, ‘Asfalt Rocker’, ‘Ik heb een truck als m'n woning’, ‘Als chauffeur ben ik geboren’, ‘Bak Roest op 18 Wielen’ en ‘Trucker Ole‘ laten aan duidelijkheid niks te wensen over.

Dat hij het ook in Duitsland heeft geprobeerd wist ik echter tot voor kort nog niet totdat ik een LP met duitstalige liedjes van de goeie man tegenkwam. Hij liet zijn naam omdopen tot ‘Henk Weingard’ en liet verder alle liedjes voorzien van een toepasselijke duitse tekst.

Hoe ellendig het truckersbestaan ook moge zijn, Henk koos er uiteindelijk toch weer voor toen hij van al dat succes als artiest een beetje overspannen was geraakt. Of zoals ik in zijn biografie las: “Henk koos voor zichzelf en zijn gezin en pakte zijn oude professie weer op: dat van trucker”. Hoezo voor jezelf en je gezin kiezen? En al die ellendig lange en dodelijk saaie ritten zónder vrouw en kind in het holst van de nacht dan? Dat leven vol gevaar en eenzaamheid? Daar had hij godbetert jaren over gezongen! Nee, alles beter dan het verschrikkelijke leven van een populaire zanger moet hij gedacht hebben!

Nu las ik weer dat er een vrachtwagen in Duitsland tijdens het rijden onderweg is overvallen. En de dieselprijs is na het lezen van dit stukje waarschijnlijk ook weer gestegen! Nee, ik zou het wel weten, zingen over andermans leed, dát is het ware leven!

Oliemaatschappijen

De prijs voor een litertje benzine is de afgelopen weken opnieuw tot een recordhoogte gestegen. En ook voor diesel betaal je langzamerhand meer dan voor een glas lauw bier in een rookvrije kroeg. De hoge benzineprijzen hebben tot gevolg dat gefrusteerde automobilisten hun woede afreageren op de pompbediende die er natuurlijk ook niets aan kan doen.

Misschien moeten de oliemaatschappijen weer wat goodwill proberen te kweken door bijvoorbeeld net als vroeger ‘muzikale’ kadootjes weg te geven. Je kunt nu natuurlijk wel sparen voor Rocks, Airmiles of Tijgerpunten maar daar koop je dan een setje handdoeken voor die je vervolgens in de kast legt en nooit meer gebruikt. Mijn platenkast staat vol met reclamesingletjes van oliemaatschappijen die je vroeger kado kreeg bij een volle spaarkaart of een complete tankbeurt. Geen enkele andere bedrijfstak heeft volgens mij zo veel geld uitgegeven aan reclameplaten als de grote olieconcerns en prettig genoeg voor u en mij, zijn het vaak ook hele leuke plaatjes.

Het feest begint al met het beatbandje The Shoes zodat alle ellende over de dure benzine alweer snel vergeten is. Voor Esso namen ze het geweldige ‘Tank Esso Mix’ op. Luister vooral naar het middenstuk waarin in onvervalst Haags geroepen wordt dat ene Henkie Esso helemaal het ènde vindt! Hij tankt ‘dâch en nâch’ Esso!

Of wat dacht u van Corry Brokken, die u – als u oud genoeg bent – nog wel kent als winnares van het Songfestival in 1957. Zij nam met haar begeleidingsbandje de Hi-Five, de ‘BP Super Mix song’ op, ook weer zo’n weergaloos nummer waarbij je fluitend naar de volgende benzinepomp rijdt.
En dat doe je al helemaal bij het Cocktail Trio die trouwens niet echt merkentrouw waren want zij namen voor zowel Elf als Caltex een plaatje op. Maar wat maakt mij het uit, zelden heb ik leukere liedjes gehoord!
U ziet wel, het hoeft niet allemaal zo ellendig te zijn die hoge benzineprijzen, als je er maar af en toe een leuk kadootje voor terugkrijgt. Dan breng je je goeie geld met plezier naar de pomphouder.

Een kleine uitzondering vormt misschien wel de serie singles van Gulf waarop Wim Sonneveld ‘Pim de Pompbediende’ speelt. Het is een moppentappende lolbroek die ik, nu de benzineprijs rond de anderhalve euro ligt, waarschijnlijk ook te lijf zou gaan als hij met zijn grappen en grollen mijn zuurverdiende geld in ontvangst zou nemen.

Dat de oliejongens kosten noch moeite spaarden om klanten via de grammofoonplaat aan zich te binden moge duidelijk zijn. Want buiten deze liedjes en muziekjes die speciaal voor de oliemaatschappijen zijn geschreven, is er ook nog een hele serie plaatjes met daarop allerhande luistermateriaal. Dat varieert van theorie-examen lessen tot stereotestplaten, van talencursussen tot sprookjes en van auto-adviezen tot zelfs een plaatje waarop je de geluiden van je motor kunt testen…
En hoewel ik ze hier niet allemaal kan laten horen geeft het toch een hoop plezier, dat de pijn aan de kassa van het pompstation hopelijk een beetje verzacht.
Mocht dit onverhoopt niet helpen dan gaat u maandag toch gewoon op de fiets naar het werk, want dát verzacht die pijn zéker!